به گزارش خبرنگار ورزشی مشرق، خدا حفظ کند استاد بهمنش را، اصطلاحاتی داشت منحصربفرد که یکی از مهمترین آنها «چغر» بود. چغر را به بازیکنانی از جنس شوری سابق می گفت که انصافا یلی بودند برای خودشان. حال که گذر چغرهای ازبک به دباغ خانه آزادی افتاده و قرار است از افرادی که در دوردست های تاریخ هم نسل ایرانیان بودند استقبال کنیم، چه بهتر که گذری بر تاریخ و سوراخ هایی که ما را گزیده اند بیاندازیم تا همچنان عاقلانه فوتبال در خونمان باشد.
تیم ملی فوتبال کشورمان امروز
در ادامه مسابقات مقدماتی جام جهانی 2014 در حالی به مصاف ازبکستان می رود که
پیروزی در این دیدار خانگی کمک زیادی به شاگردان کارلوس کی روش برای صعود به جام
جهانی خواهد کرد. این دیدار در حالی
برگزارمی شود که تیم ملی کشورمان با 7 امتیاز و به خاطر تفاضل گل کمتر نسبت به کره
جنوبی در رده دوم جدول جای گرفته . ازبکستان نیز با 5 امتیاز سوم است.
شاگردان کارلوس کی روش با برتری در دیدار چهارشنبه می توانند گام
بلندی را برای صعود مستقیم و بدون اما و اگر به جام جهانی خواهند داشت. شکست
احتمالی در این دیدار نیز کار را برای ایران بسیار سخت خواهد کرد زیرا ازبکستان 8
امتیازی خواهد شد و جای ایران را در جدول می گیرد. این سختی وقتی دو چندان خواهد
شد که بدانیم پس از این دیدار ، ایران دو بازی خارج از خانه با قطر و کره جنوبی و
یک بازی داخل خانه با لبنان خواهد داشت. مساوی را هم خودتان می
توانید حساب و کتاب کنید.
نکته ای که بیش از هر چیز فوتبال دوستان را نگران می کند ، تجربه بد
فوتبال ایران در این گونه مواقع حساس و دور برگشت مسابقات است. سوابق نشان داده
تیم های فوتبال ایرانی ( اعم از ملی و باشگاهی) در مواقعی که می توانستند به راحتی
راهی مرحله نهایی تورنمنت های بین المللی شوند ، اصطلاحا در دقیقه 90 و به علل
مختلف ناکام مانده اند یا کار آنقدر به اما و اگر وابسته بوده که حسابی حرص و
استرس نصیب ملت و فوتبال دوستان کرده است.
تجربه تلخ تیم ملی فوتبال کشورمان در برهه های حساس، بارها نشان داده در
حالی که می توانستیم به راحتی مسیر راحت صعود به جام جهانی را طی کنیم، کار را برای
خود سخت کرده ایم و حتی در مواقعی که تیمهای بسیار ضعیف تر راهی جام جهانی شده اند،
به دست اشتباهات خویش حذف شده ایم.
اتفاقات شیرین مانند غلبه بر استرالیا و صعود به جام جهانی به جای
خود، اما دور برگشت مسابقات مقدماتی جام جهانی در سالهای گذشته معمولا با ناکامی
هایی برای فوتبال کشورمان همراه بوده است که مرور آنها، خالی از لطف نیست:
سد بلند استرالیا در مقدماتی جام جهانی 1974
در آن سال مسابقات مقدماتی در قاره آسیا در چهار گروه انجام شد . تیم
ملی کشورمان در گروه سوم با کره شمالی ، کویت و سوریه همگروه بود و موفق شد به دور
بعدی راه یابد. در دور دوم مقدماتی جام جهانی ، برنده ایران و استرالیا راهی جام
جهانی می شد که در نهایت استرالیا 3 بر 2 برنده شد و ایران به جام جهانی نرسید.
محمود بیاتی سرمربی وقت تیم ملی بود.
شکست مقابل چشم بادامی ها و عدم صعود به جام جهانی 1990
ایران در دور اول مقدماتی با چین، تایلند و بنگلادش هم گروه بود و در
این بازیها 5 برد به دست آورد ولی شکست مقابل چین در دور برگشت و تفاضل گل کمتر
ایران مقابل چشم بادامی ها باعث شد ایران نتواند به دور بعدی مقدماتی جام جهانی
راه یابد. در آن سال و در سه بازی اول تیم ملی رضا وطنخواه سرمربی تیم ملی بود و
در سه بازی دوم مهدی مناجاتی عهده دار هدایت ملی پوشان بود.
ناکامی
تیم علی پروین در رسیدن به جام جهانی 1994
در دور اول آن مسابقات که سرمربیگری تیم ملی را علی پروین بر عهده
داشت، ایران همراه سوریه، عمان، تایوان و میانمار در گروه دوم قرار داشت. دور رفت
در تهران و برگشت در دمشق انجام شد و ایران با 3 برد و 3 تساوی وکسب 9 امتیاز به
خاطر تفاضل گل بیشتر نسبت به سوریه به دور بعدی صعود کرد. دور نهایی برای مشخص شدن
تیمهای صعود کننده به جام جهانی 1994 با حضور ایران، کره شمالی، کره جنوبی،
عربستان، عراق و ژاپن در قطر انجام شد و ایران با 2 برد و 3 باخت و کسب 4 امتیاز با
کمال تعجب در رده پنجم قرار گرفت و حذف شد.
مشهورترین ناكامي در راه رسيدن به جام جهاني 2002
در سال 2002 تيم پر مهره ایران با مربیگری بلاژویچ برای صعود به جام
جهانی احتیاج به کسب یک تساوی مقابل تیم نه چندان قوی بحرین در منامه داشت. در آن
دوران زمزمه هایی مبنی بر اختلافات داخلی در تیم ملی و عدم سازگاری برخی بازیکنان
با مربی کروات تیم ملی به گوش می رسید.
کاروان ایران حدود یک هفته زودتر از این بازی سرنوشت ساز راهی منامه شد. این در حالی بود که بسیاری از کارشناسان با توجه به سابقه بد تیم های عربی در میزبانی ، ایجاد جنگ روانی علیه تیم ایران و آب و هوای نا مناسب بحرین، این کار را خودکشی و قطعی شدن شکست تیم ملی پیش از آغاز این مسابقه تعبیر کردند.
با این حال گوش مسئولان وقت فدراسیون فوتبال به این مسائل شنوا نبود و با این توجیه که بازیکنان باید با شرایط بحرین زودتر آشنا شوند ،تیم ملی خیلی زودتر از موعد طبیعی عازم منامه شد. در نهایت روز يكشنبه 29 مهر 80 دیدار ایران و بحرین برگزار و شب تلخی برای فوتبال ایران رقم خورد.
تيم بلاژويچ در حالي با يك شكست غيرمنتظره از صعود مستقيم به جام
جهاني كره و ژاپن بازماند كه در ديدار رفت در تهران به تساوي بدون گل با بحرين
رضايت داده بود. تيم ملي در شب فاجعه آميز ميزاپور، رحمان‌رضايي، نيكبخت، پيرواني،
دايي و كريمي و.... با سه گل به بحرين باخت تا اعضاي اين تيم با پرچم عربستان
پايكوبي كنند!
پس از آن شکست، صعود آسان به جام جهانی2002 تبدیل به قرعه سخت پلی آف شد و
ایران با شکست در پلی آف مقابل ایرلند جنوبی نتواند مسافر جام جهانی کره و ژاپن
شود. بسیاری از فوتبال دوستان هنوز گریه های یحیی گل محمدی زننده تک گل ایران
مقابل ایرلند را پس از شکست دو بر یک برابر این تیم هنوز فراموش نکرده اند.
جام
جهانی 2010 تورنمنتی که مثل آب خوردن از دست رفت
در مسابقات مقدماتی جام جهانی 2010 ، تیم ایران به مربیگری علی دایی
کار آسانی برای صعود به این مسابقات زیرا از هر گروه 5 تیمی ،2 تیم به صورت مستقیم
راهی جام جهانی می شدند و تیم های سوم هر گروه نیز بازی پلی آف برگزار می کردند تا
راهی جام جهانی شوند.
اما این راه آسان صعود برای تیم ایران تبدیل به کابوس شد و شکست در
دور برگشت بازیها در ورزشگاه آزادی مقابل عربستان و تساوی با کره جنوبی باعث شد
ایران پایین تر از کره جنوبی و کره شمالی و عربستان قرار بگیرد و حتی به پلی آف
نیز صعود نکند.
در دو مسابقه پایانی ایران که افشین قطبی جایگزین علی دایی شد ، ایران
تنها 8 دقیقه با جام جهانی فاصله داشت. جایی که مسعود شجاعی در بازی برگشت مقابل کره
جنوبی دروازه این تیم را باز کرد ولی کره ای ها در دقیقه 82 بازی را مساوی کردند و
ایران در حسرت جام جهانی آفریقای جنوبی ماند.
مشکلات همیشگی تیم ملی و راه حلهای خنده بازاری
مسائلی که معمولا نتیجه گیری و موفقیت فوتبال ایران را تحت شعاع قرار
می دهد را می توان در 3 گروه دسته بندی کرد: الف: آمادگی جسمانی. ب: اتحاد تیمی. ج: مسائل روحی ، روانی
الف- آمادگی جسمانی
با توجه به در پیش بودن دیدار مقابل
ازبکستان که تیمی فیزیکی است و بازیکنان درشت اندام و دونده ای دارد، بحث آمادگی
جسمانی تیم ملی بیش از پیش اهمیت پیدا می کند. چند ماه پیش نیز که مک دمورت مربی
بدنساز تیم ملی استعفا داد و رفت و بارت کاوبرگ بلژیکی جای او را گرفت ،
برخی کارشناسان نسبت به رزومه سطح پایین این مربی و مشکل بدنی بازیکنان تیم ملی
هشدار دادند . البته این موضوع ممکن است در حال حاضر مشخص نشود ولی در تورنمنتی که
بازیهای آن متوالی است، قطعا نمود بیشتری خواهد داشت.
در بحث تغذیه نیز به گواه تاریخ تیم ملی در برخی مواقع به مشکل بر
خورده است. بارزترین مثال آن دیدار ایران و بحرین در منامه و در چارچوب مرحله
مقدماتی جام جهانی 2002 بود که بازیکنان ایران معتقد بودند بحرینی ها آنها را
مسموم کرده بودند.
ب: اتحاد تیمی و همدلی
اتحاد، یکی از مهمترین فاکتورهای موفقیت یک تیم است ولی متاسفانه در
بسیاری از مواقع تیم ملی فوتبال ایران از آن بی بهره بوده است. این موضوع را می
توان در دو بخش اتحاد بازیکنان با یکدیگر و همچنین اتحاد و همدلی بازیکنان و کادر
فنی می تواند تقسیم بندی کرد. در برهه های زمانی مختلف ، بازیکنان تیم ملی با یکدیگر
رابطه خوبی نداشتند مانند درگیری فیزیکی علی بداوی و رحمان رضایی در بازي مقابل عمان در جام ملت‌هاي آسيا 2004 که با ضربات سيلي
يكديگر را نوازش دادند و یا درگیری شدید لفظی علی کریمی و محمد نوری در دیدار
ایران و لبنان که در پایان با شکست شاگردان کارلوس کی روش همراه بود.
در بخش اختلافات میان بازیکنان و سرمربی نیز می توان به رابطه تیره
علی کریمی و برخی دیگر از بازیکنان تیم ملی با برانکو در جام جهانی 2006 اشاره کرد
که امیدواریم دیگر شاهد آن نباشیم
ج: مسائل روحی و روانی
این موضوع نیز با توجه به حرفه ای نبودن فوتبالیست های ایرانی و تاثیر هر گونه مسائل خارجی روی عملکرد آنها در زمین مسابقه از اهمیت بالایی برخوردار است. عدم حضور روانشناس در تیم ملی فوتبال( مانند سایر رشته های ورزشی) و همچنین عاطفی بودن شدید برخی بازیکنان از جمله مواردی است که روی عملکرد تیم ملی تاثیر زیادی می گذارد . این موضوع را کنار برخی احتمالات در بازی امروز مانند بیرون نشستن علی کریمی و تشویق وی برای تحت فشار قرار دادن برخی دیگر از بازیکنان داخل زمین بگذارید.
یکی دو سال پیش معروف بود که یکی از دروازه بانان ملی پوش ایران در روزهایی که در خانواده اش آرامش داشت ،عملکردش به سطح دروازه بانان خوب سایر کشورها می رسید ولی در روزهایی که روحیه اش پایین بود ، گلهایی می خورد که دروازه بانان لیگ سطح 3 آسیا هم نمی خوردند.
تماشاگران بازی امروز، هم تاثیر منفی می گذارند و هم مثبت. باید ذهن
بازیکنان را مدیریت کرد.
چه کنیم تا مسافر برزیل شویم
درست است که تیم ملی کشورمان تا این مقطع از مسابقات مقدماتی جام
جهانی 2014 نسبتا خوب نتیجه گرفته ولی به اذعان مردم و کارشناسان، فاکتور خوش
شانسی از بارزترین مسائل دیدارهای اخیر تیم ملی بوده. کمتر کسی فراموش کرده است در
دیدار رفت ایران و ازبکستان ، حریف چندین موقعیت مناسب گلزنی را از دست داد و یک
گل نیز زد که داور متوجه نشد توپ از خط رد شده است. یا در دیدار ایران و کره در
ورزشگاه آزادی، موقعیت های گل مسلم کره جنوبی بیشتر از بازیکنان ایران بود
.
البته کارنامه مسابقات دو تیم، چرخش قابل توجهی به سمت ایران دارد. دو تیم در گذشته 4 بار در طی بازی های رسمی به مصاف هم رفته اند که 3 پیروزی برای ایران و یک تساوی؛ ایرانی ها تاکنون مقابل ازبکستان نباخته اند
به هر حال باید منتظر عصر چهارشنبه بود و دید بازیکنان تیم ملی در نبود کارلوس کی روش روی نیمکت چه عملکردی را مقابل ازبکستان در ورزشگاه آزادی به نمایش می گذارند. خدا کند آنقدر که نگران باران ابرهای تهرانی هستیم، بر چشمان نگران و دو دو زن ایرانیان هم حساس باشیم.
از اما و اگر خسته ایم و تشنه یک بازی و نتیجه خوب؛ توقع زیادی نیست که ؟! چغر هستند که هستند، ما هم ایرانی هستیم.
